سلام و درود به همه بازدید کنندگان محترم این وبلاگ همین که ما رو قابل می دانید و به این کلبه درویشی سر می زنید خیلی خوشحالیم ابتدا نوروز 1391 را به همه دوستان و بازدید کنندگان و همکاران وبلاگ نویس خودم تبریک عرض می کنم . متاسفانه من از ایران مهاجرت کردم و در جایی دور تر از سرزمین مادریم زندگی می کنم و بسیار از شما دوستان دور هستم ولی باز با این حال سعی دارم که وبلاگ را به روز نگه دارم تا شما دوستان بتوانید از مسائل کبوتر داری به نحو احسنت استفاده کنید واقعیت این می باشد که من با توجه به دلایل شخصی مثل قبل قادر به روز کردن مطالب این وب نیستم امیدوارم که من را درک کنید و پوزش ما را پذیرا باشید چند روز پیش با یکی از اساتید بزرگ این رشته صحبت کردم از ایشون خواهش کردم که به دلیل مشغله بالایی که دارم متاسفانه قادر به تحریر مطلب جدید نیستم ایشون قبول زحمت کردند مطالبی کاملا علمی را برای شما عزیزان که حاصل تجربه و مطالعات ایشون بود را برای من ارسال کردند من نیز برای سال نو این مطالب را عینا و بدون هیچ کم و کاستی برای شما دوستان اپ میکنم امیدوارم که بتوانید استفاده کافی مانند شاگرد کوچک ایشون که من باشم از این دست نوشته ها ببرید متاسفانه از من خواستند که نامی از ایشون برده نشود در ادامه مطلب دو تصویر براتون تهیه شده یکی از تصاویر از طوقی ها و تصویر بعدی از زرهی ها امیدوارم از تماشای انها لذت ببرید
این مطالب تهیه شده به شرح ذیل می باشند :
با سلام و درود بر همه عاشقان کبوتر مطالبی درباره تأثیر آب و هوای مناطق مختلف جغرافیایی بر ساعت پرواز کبوتران تقدیم شما می گردد(در گردآوری این مطالب از کتب و مقالات موجود و تجربیات اساتید به همراه مطالب موجود در سایت های ایرانی و خارجی استفاده شده):
تأثیر هوای گرم بر روی بدن انسان و پرندگان:
هوای گرم چگونه بر روی بدن انسان تاثیر می گذارد؟
فعالیت در هوای گرم منجر به ایجاد فشاری دو چندان بر روی قلب و شش های شما می شود. علاوه بر هوای گرم، انجام فعالیت نیز به نوبه خود باعث افزایش دمای بدن و در نتبجه فشار وارده به آن می شود. به همین علت بدن برای پراکنده کردن احساس گرما به خون بیشتری نیاز دارد. در این مرحله قلب برای رساندن خون کافی به ماهیچه های بدن و بافت های نزدیک به سطح پوست، سریع تر میزند.
با وجود همه این فشارها، اگر رطوبت هوا هم زیاد باشد اوضاع بدتر می شود؛ چرا که رطوبت بر روی پوست شما می نشیند و مانع تبخیر عرق بدن می شود. پس تعریق بدن که برای مقابله با گرما توسط بدن انجام شده است نیز در این شرایط فقط باعث افزایش گرمای بدن می گردد. مناطقی که در کنار ساحل دریا و اقیانوسها قرار دارند در معرض توأمان گرما و رطوبت قرار دارند که به اصطلاح به این آب و هوا، هوای شرجی گفته می شود.
اما آیا آب و هوای گرم و شرجی بر روی بدن پرندگان نیز همین تأثیر را می گذارد؟ کبوتران چطور؟ آیا کبوتران عرق می کنند؟ کبوتران چه راهی برای مقابله با گرما دارند؟
با افزایش درجه حرارت محیط تغییر آشکار در حالت ظاهری بدن کبوتران رخ می‌دهد. بالها بصورت باز و دور از بدن نگه داشته می‌شوند تا انتقال گرمای بدن از نواحی و قسمتهای بدون پوشش (زیر بالها) به محیط صورت گیرد. مصرف آب افزایش می‌یابد و سطح فعالیت پرنده به منظور کاهش حرارت تولیدی در اثر تحرک ماهیچه‌ها کم شده و مصرف غذا پایین می‌آید تا حرارت تولیدی کمتر باشد. کاهش مقدار غذای مصرفی از نظر مکانیسم فیزیولوژیکی و ایمنی بدن خیلی مهم است، بیش از 75% از انرژی قابل متابولیسم مصرف شده به حرارت تبدیل می‌گردد که بعداً باید به محیط دفع شود.
اگر افزایش درجه حرارت ادامه یابد توانایی دفع حرارت از طریق روشهای انتقال، تشعشع و هدایت کاهش می‌یابد و پرنده شروع به له‌له زدن می‌کند. له‌له زدن اجازه می‌دهد که حرارت بدن بوسیله تبخیر آب از دیواره‌های مرطوب سیستم تنفسی دفع گردد. تبخیر آب با حرکت نامنظم نای و عبور سریع جریان هوا به داخل و بیرون دهان و قسمتهای بالای مری در هنگامی که دهان باز است باعث خنک شدن پرنده می‌گردد. لرزشهای سریع در ناحیه نای مقداری کمی انرژی تولید می‌کند اما در حدی نیست که تاثیر معنی‌داری در افزایش حرارت بدن پرنده داشته باشد. این عمل در هنگامی که آب فقط از طریق غشای مرطوب دهان تبخیر می‌گردد سودمند است و سطوح تنفسی ششها در این مورد کارآیی ندارند. در هنگامی که پرنده در معرض دمای بالای 27 درجه قرار گیرد اجازه می‌دهد که تبخیر آب از کیسه‌های هوایی انجام شود و در مراحل بعدی ششها وارد عمل می‌گردند. وقتی که ششها در دفع حرارت بدن درگیر باشند دفع دی‌اکسید کربن از خون افزایش می‌یابد و باعث تغییرات در تعادل اسیدی-بازی شده و اسیدیته (pH) خون بالا می‌رود.
پایین آوردن دمای بدن بوسیله تبخیر یک روش مهم برای تنظیم درجه حرارت بدن در استرس گرمایی می‌باشد. اما ترکیب دمای بالا همراه با درصد رطوبت بالا برای پرنده از زمانی که فقط دما بالا باشد استرس‌زایی بیشتری دارد با توجه به آخرین تحقیقات به عمل آمده توسط دانشمندان کمی هوای مرطوب به همراه نسیمی ملایم و خنک برای آرامش بخشیدن به پرندگان و کاهش استرسهای موجود بسیار مفید است و راندمان فعالیت آنها را برای روز بعد افزایش می دهد به طوری که هم اکنون در مرغداریها و مراکز صنعتی موجود در مناطق گرم و خشک (همانند اکثر نقاط ایران) برای افزایش قوای بدنی و افزایش راندمان در فعالیت و تخم گذاری و کاهش بیماریها و استرس در روزهای گرم سال از سیستمهای تهویه مرطوب از قبیل مه پاش، مه ساز، رطوبت ساز، پد پلیمری تبخیری، سلولزی و غیره استفاده می شود اما می بایست دقت داشت که اگر رطوبت به بالاتر از 70% برسد استرس کبوتر بطور فزاینده‌ای بیشتر می‌شود و راندمان تنظیم حرارت بدن با استفاده از له‌له زدن کاهش می‌یابد.
چرا که رطوبت موجود در هوا و اشباع بودن هوا از آن مانع تبخیر آب از مجاری ذکر شده می گردد چناچه در شمال کشور زندگی می کنید که قطعاً و اگر در فصول شرجی مسافرتی به مناطق شمالی کشور داشته اید حتماً متوجه این موضوع شده اید که در هنگام شرجی بودن هوا، لباسهای شسته شده خشک نمی شوند و رطوبت موجود در لباسهای شسته شده تبخیر نمی شود و این به دلیل درصد رطوبت بالای محیط است که از تبخیر رطوبت لباسها جلوگیری می کند.بنابراین در مناطقی که دارای آب و هوای گرم و رطوبت بالای 70 درصد هستند له له زدن کمک ناچیزی به کبوتر کرده و نقشی ناچیز در کم کردن راندمان تنظیم حرارت بدن پرنده ایفا می کند. چرا که رطوبت موجود در هوا مانع تبخیر اصولی آب از دیواره های مرطوب سیستم تنفسی می شود .
از طرفی این گرما و رطوبت مناطق مختلف همراه با عامل ارتفاع بر بدن یک کبوتر تأثیر می گذارد پس عامل ارتفاع را نیز باید در نظر گرفت در شهر تهران و شمیرانات ارتفاع از سطح آبهای آزاد بین 900 تا 1800 متر می باشد و در شمال کشور و در ساحل دریای خزر این ارتفاع در حدود زیر صفر الی 100 متر می باشد.
اگر کبوتری در تهران تا ارتفاع 2000 متری اوج بگیرد در واقع حدود 2900 تا 3800 متر تا سطح آبهای آزاد فاصله دارد و اگر در ساحل دریای مازندران اوج گیرد در حدود 2100 متر نسبت به سطح آبهای آزاد اوج گرفته و همانطور که می دانید با افزایش ارتفاع نسبت به سطح آبهای آزاد از میزان فشار نسبی اکسیژن کاسته شده و در تنفس مشکل ایجاد می شود.
برای مطالعه بیشتر به ادمه مطلب رجوع کنید ................
تأثیر عامل ارتفاع:
فشار جو در سطح دریا برابر با mmHg760و در قله کوه اورست حدود mmHg 250 می باشد.فشار هوا در روی زمین ثابت نیست. برای مثال: میانگین فشار جو در کوه اورست، در دی ماه 243 میلیمتر جیوه در خرداد و تیرماه تقریبا برابر با 255 میلیمتر جیوه است. اگر چه فشار جو متفاوت است ، اما در صد گازهای تنفسی موجود در هوا، از سطح دریا تا ارتفاعات بالا تغییر نمی کند. در هر ارتفاعی هوا شامل: 93/20 درصد اکسیژن، 03/0 در صد دی اکسید کربن و 04/79 درصد نیتروژن است . فقط فشارهای سهمی تغییر می کنند. تغییر در فشار سهمی اکسیژن اثر مهمی بر شیب فشار سهمی بین خون و بافتهای بدن می گذارد .
با افزایش ارتفاع ، دمای هوا به ازای هر 150 متر 1 درجه سانتیگراد کاهش می یابد.به علت سردی هوا در ارتفاع، رطوبت مطلق کمتر است. هوای خشک تر می تواند منجر به از دست دادن آب بدن از طریق افزایش دفع نا محسوس آب شود و تبخیر آب از طریق عرق ریزی به هنگام فعالیت را افزایش دهد.شدت تابش خورشید به دلیل نازک تر بودن و خشک تر بودن جو در ارتفاع افزایش می یابد .
در لایه تروپوسفر که پایینترین لایه اتمسفر است با افزایش ارتفاع از سطح زمین با کاهش دما مواجه خواهیم بود. البته لایه ی تروپوسفر خود از لایه های کوچکتر دیگری تشکیل شده است. وجه تمایز این لایه با دیگر لایه‌های اتمسفر ، تجمع تمامی بخار آب جو زمین در آن است؛ به همین دلیل بسیاری از پدیده‌های جوی که با رطوبت ارتباط دارند و عاملی تعیین کننده در وضعیت هوا به شمار می‌آیند (از قبیل ابر ، باران ، برف ، مه و رعد و برق) تنها در این لایه رخ می‌دهند. منبع حرارتی لایه تروپوسفر انرژی تابشی سطح زمین است. از اینرو با افزایش ارتفاع با کاهش دما مواجه خواهیم بود.
اگر پرنده ای حدود 3000 متر اوج بگیرد ارتفاعی که در آن در حال پرواز است نسبت به سطح زمین با 20 درجه کاهش مواجه می شود یعنی اگر در تیرماه دمای هوا 40 درجه سانتیگراد باشد و کبوتر ما 3000 متر اوج گرفت دمای هوا به 20 درجه سانتیگراد خواهد رسید. این دمای 20 درجه در تهران دمای بسیار مناسبی برای پرواز کبوتر بوده و به همین خاطر کبوترانی که اوج گرفته و کمتر خود را نمایش می دهند ساعتهای بهتری به دست می آورند چرا که با گرمای کمتری مواجه بوده و به سیتم قلبی و عروقی آنها فشار کمتری وارد می شود. در مناطق ساحلی نیز به همین ترتیب با کاهش دما مواجه خواهیم شد و با فرض دمای 35 درجه در مناطق ساحلی شمال و در روزهای گرم تابستان در نهایت در هر دو منطقه دمای هوا در ارتفاع چیزی در حدود 15 الی 20 درجه سانتیگراد خواهد شد
تأثیر حضور در ارتفاع بالا بر سیستمهای قلبی و عروقی پرندگان به روشنی معلوم نیست اما در مورد انسانها تحقیقاتی انجام شده که ارائه می گردد:
تغییرات حداکثر اکسیژن مصرفی در ارتفاع
کاهش فشار سهمی اکسیژن جو(کمتر از 120mmHg) با افزایش ارتفاع(بالاتر از 1600 متر) موجب کاهش vo2max می شود. در ارتفاعات پائین تر از 1600 متر به نظر می رسد ارتفاع اثر کمی بر Vo2maxو عملکرد استقامتی دارد . ولی بالاتراز 1600 متر Vo2 max تقریبا 11 درصد برای هر 1000 متر افزایش ارتفاع کاهش می یابد .
پاسخهای قلبی ـ عروقی در ارتفاع
حجم پلاسمای فرد بلافاصله بعد از رسیدن به ارتفاع شروع به کاهش می کند؛ و در پایان چند هفته اول به صورت فلات در می آید . پیامد کاهش پلاسما، افزایش گلبول های قرمز درهر واحد خون است.
انجام فعالتهای استاندارد زیر بیشینه در چند ساعت اول اقامت در ارتفاع باعث افزایش ضربان قلب و کاهش حجم ضربه ای(به علت کاهش حجم پلاسما) می شود.
برون ده قلبی بعد از 10 روز اقامت در ارتفاع به هنگام یک وهله فعالیت معین پایین تر از زمان اقامت در سطح دریا و پیش از وقوع این سازگاریها نسبت به ارتفاع است، که علت آن افزایش اختلاف اکسیژن سرخرگی– سیاهرگی است.
سازگاریهای متابولیک در ارتفاع
به دلیل محدودیت اکسیژن در ارتفاع، تولید انرژی در یک کار زیر بیشینه بصورت بی هوازی انجام می شود، اما سطح اسید لاکتیک در یک کار بیشینه کمتر است.
فعالیت های استقامتی در ارتفاع
فعالیتهای هوازی، بیشتر از سایر فعالیت ها تحت تاثیر شرایط محیطی کم فشار در ارتفاع قرارمی گیرند.
در قله کوه اورست Vo2max به 10 تا 25 درصد از مقادیر خود در سطح در یا می رسد. در نتیجه افرادی که دارای ظرفیت هوازی بیشتری هستند ، می توانند کار معینی را با خستگی کمتر و فشار قلبی–عروقی کمتر انجام دهند .
فعالیتهای سرعتی در ارتفاع
فعالیتهای سرعتی که کمتر از یک دقیقه به طول می انجامد، معمولا درارتفاعات متوسط دچار اختلال نمی شوند چنین فعالیتهایی نیاز زیادی به دستگاه انتقال اکسیژن و متابولیسم هوازی ندارند. بعلاوه هوای رقیق تر در ارتفاع نیز مقاومت آئرودینامیکی کمتری را در برابر حرکات ورزشکاران فراهم می سازد . برای مثال در بازیهای المپیک 1968 هوای رقیق مکزیکوسیتی کمک زیادی به عملکرد دونده های سرعتی و پرش کنندگان طول کرد .
سازش پذیری با ارتفاع
زندگی در ارتفاع باعث می شود بدن با کمبود اکسیژن سازگار شود. اما هر چقدر هم که سازش پذیری در ارتفاعات بالا خوب انجام گیرد ، باز نمی توانند کمبود اکسیژن را بطور کامل جبران کنند. حتی ورزشکاران استقامتی که برای سالها در ارتفاع زندگی کرده اند ، هرگز نمی توانند به سطح عملکرد و یا میزان Vo2max در سطح دریا برسند.
سازگاری های خون
غلظت اریتروپویتین خون در سه ساعت اول پس از رسیدن به ارتفاع بالا افزایش می یابد وبعد از 24 تا 48 ساعت به حداکثر خود می رسد. در نتیجه تعداد اریتروسیت ها در اولین هفته قرار گرفتن در ازتفاع افزایش می یابد. زندگی در ارتفاع4000 متری برای مدت 6 ماه حجم کل خون فرد را 9 تا 10 درصد افزایش می دهد .
اگر حجم خون پرندگان نیز مانند انسان افزایش پیدا کند نتیجه خواهیم گرفت که حضور پرنده ای از تهران در شهرهای شمالی باعث کم شدن حجم خون این پرنده ها نیز خواهد شد.
سازگاری های عضله در ارتفاع
سطح مقطع هر دو نوع تار عضلانی و حجم کل عضله پس از 4 تا 6 هفته توقف در ارتفاع کاهش می یابد(علت آن هنوز نامشخص است).
در ارتفاعات بالا کاهش توده عضلانی موجب کاهش فعالیت آنزیمی، کاهش توانایی تولید ATP و عملکرد آن می شود.
سازگاری های قلبی_عروقی در ارتفاع
یکی از مهمترین سازگاریها در ارتفاع ، افزایش تهویه ریوی در حال استراحت و به هنگام فعالیت است(ارتفاع 4000 متری 50% افزایش).
پر تهویه ای باعث کم شدن co2 و آلکالوزی شدن خون می شود. برای جلوگیری از آلکالوزی شدن غیر طبیعی خون ، میزان بیکربنات خون در مدت اقامت در ارتفاع در سطح پایین باقی می ماند.
کاهش Vo2max که در اولین روزهای اقامت در ارتفاع صورت می گیرد ، در طول چند هفته قرار گرفتن در معرض هیپوکسی ، کمی بهبود می یابد. تحقیقات نشان می دهد ظرفیت هوازی بعد از 18 تا 57 روز ماندن در ارتفاع بدون تغییر باقی می ماند.
تمرین در ارتفاع برای بهبود عملکرد در سطح دریا
افزایش گلبول های قرمز و هموگلوبین خون در ارتفاع ، انتقال اکسیژن را در هنگام برگشت به سطح دریا افزایش می دهد. علی رغم این که شواهد نشان می دهند که این تغییر ناپایدار و زودگذر است و فقط چند روزی بیشتر دوام ندارد ولی باز می تواند به عنوان یک امتیاز برای ورزشکار محسوب شود.
انجام مسابقه در 24 ساعت اول حضور در ارتفاع اختلال زیادی را در عملکرد ایجاد نمی کند.پس از24 ساعت پاسخ های فیزیولوژیکی(کاهش آب بدن، اختلال خواب و...) ایجاد می شود.تمرین در ارتفاعات بالاتر از محل مسابقه بمدت 2 هفته یا 4 تا6 هفته کمک کننده است.ارتفاع محل تمرین برای سازگاری باید بین 1500 مترو 3000 متر باشد.بدلیل کاهش ظرفیت فعالیت در روزهای اول قرار گرفتن در ارتفاع، شدت تمرین باید بین 60 تا 70 درصد شدت آن در سطح دریا باشد. پس از 10 الی 14 روز می توان شدت تمرین را افزایش داد.
حتماً تا کنون شنیده اید که یک تیم ورزشی مثل تیم فوتبال فلان باشگاه برای انجام تمرینات بدنسازی و آماده سازی پیش فصل چند هفته در اردبیل یا ارتفاعات ترکیه اردو برگزار کرده اند به این خاطر است که زمانی که آماده سازی در ارتفاع برگزار می شود به هنگام مسابقه در مناطق دارای ارتفاع کمتر مثل تهران(نسبت به اردبیل) تا چند هفته با افزایش راندمان تیم مواجه خواهیم شد ولی بعد از مدتی به حالت اولیه بر خواهیم گشت حال کبوتر آماده ای را در نظر گیرید که از تهران به منطقه ای دارای ارتفاع کم مثل گرگان یا ساری برده شود این پرنده تا چند هفته بیش از آنچه در تهران میپریده خواهد پرید و شاید در اثر هیجان ناشی از این سرخوشی کاذب در روزهای ابتدایی دو سه روز متوالی کت زده و احساس خستگی نکند اما به مرور زمان از راندمان آن کم شده و به سطح واقعی خودش می رسد. یادمان باشد: افزایش گلبول های قرمز و هموگلوبین خون در ارتفاع ، انتقال اکسیژن را در هنگام برگشت به سطح دریا افزایش می دهد.
به همین ترتیب اگرکبوتری ساعتی را از مناطق شمالی به تهران آوریم به شدت با کاهش راندمان این کبوتران مواجه خواهیم شد و این مسأله را نمی بایست به ذات کبوتر ربط دهیم چرا که عامل ارتفاع در آن تأثیر گذار خواهد بود بهترین حالت این است که کبوتر چندماهی در منطقه جدید مانده و سپس آزمایش شود و یا تخمهای این کبوتران را به مناطق جدید انتقال دهیم. تا از بدو تولد تحت تأثیر شرایط آب و هوایی جدید قرار گیرند.
بنابراین در مقام مقایسه دو کبوتر در دو منطقه جغرافیایی تهران و ساحلی:
با افزایش ارتفاع از گرمای محیط نیز کاسته می شود بنابراین کبوتری که در تهران 2000 متر اوج گرفته با فشار اکسیژن و گرمای کمتری نسبت به سطح زمین مواجه است. این اکسیژن کمتر باعث می شود پرنده هر از گاهی به ارتفاعات پایینتر آمده و پس از تنظیم متابولیسم بدن و دستگاه قلبی و عروقی شادابتر شده و به اوج آسمان برگردد. و یکی از علتهای پایین و بالا آمدن کبوتران و نشان دادن خودشان همین است. و له له زدن پرنده به کبوتر کمک خواهد کرد تا دوباره دستگاه قلبی و عروقی کبوتر به حالت نرمال برگردد. از سویی گرمای بیشتر باعث له له زدن پرنده می شود و اگر رطوبت هوا بالای 70 درصد باشد (مطابق آنچه در ابتدای مبحث آموختیم) پرنده قادر به تبخیر آب(چنانچه در فوق ذکر شد) و دفع استرس ناشی از گرما نخواهد بود و آسمان را رها کرده و فرود خواهد آمد.
حال باید دید آیا رطوبت هوا در روزهای گرم سال، خصوصاً تیرماه در مناطق ساحلی به 70 درصد می رسد یا خیر؟ و آیا در ارتفاعات نیز با همین رطوبت مواجه خواهیم بود یا خیر؟
با مراجعه به سایتهای مربوط به ایستگاه های هواشناسی به راحتی مشخص می شود که درصد رطوبت هوای اغلب شهرهای شمال کشور (که البته از غرب به شرق با کاهش مواجه می شود) ما بین 75 الی 90درصد می باشد. و این رطوبت در ترکیب با گرمای هوا در تابستان در سطح زمین تبدیل به هوایی شرجی تبدیل می شود امادر ارتفاعات .به علت سردی هوا ، رطوبت مطلق کمتر است و از شرجی بودن هوا کاسته می شود. بنابراین اگر کبوتری در شهرهای شمالی و یا جنوبی با هوای شرجی حدود 3000 متر اوج بگیر چندان تحت تأثیر هوای شرجی سطح زمین نخواهد بود.
اما چه عاملی بر روی بدن کبوتر تأثیر می گذارد؟
کبوتران از دسته حیوانات خونگرم می باشند البته در چند روز اول تولد توانایی تنظیم دمای بدن خود را ندارند و خونسرد هستند و دمای بدنشان تحت تأثیر درجه حرارت محیط اطرافشان است اما پس از آن و بعد از گذشت 10 روز و درآمدن پرها به تدریج قادر به تنظیم دمای بدنشان می گردند.
کبوتر در مناطق ساحلی چند ساعتی را پرواز کرده و در ارتفاعات سیر می کند اما زمان استراحت خود را در سطح زمین و بر روی بام پرورنده خود سپری می کند در زمان استراحت و تغذیه و آماده شدن برای پرواز روز بعد تحت تأثیر آب و هوای شرجی قرار خواهد گرفت ، همانطور که می دانید این گرمای هوا و رطوبت کشنده و شرجی باعث خواهد شد تا نتواند به خوبی سیستم قلبی و عروقی خود را تنظیم کرده و با استراحتی مکفی برای پرواز روز بعد آماده شود و همانطور که در زیر مطالعه خواهید نمود پرندگان تحت تأثیر تنشهای گرمایی با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد، از قبیل:
|
دستگاه قلبی ، عروقی یکی از دستگاه هایی است که در بر طرف کردن گرما دخالت دارد هنگامی که حیوانات در تنش گرمایی قرار می گیرند تغییراتی در سیستم خونی بدن آنها رخ می دهد که این تغییرات شامل کاهش الکترولیت های پلاسما بر هم خوردن تعادل اسید – باز خون و ایجاد آلکالوز تنفسی می باشد کل ویسکوزیته ، هماتوکریت ، غلظت پروتئین های پلاسما و اسمولالیته خون در تنش گرمایی کاهش یافته درحالی که حجم پلاسما افزایش می یابد در واقع افزایش حجم پلاسما که با کاهش هماتوکریت غلظت پروتئین های پلاسما و اسمولالیته پلاسما همراه است نشان دهنده رقیق شدن خون و در نتیجه کاهش ویستکوزیته خون است کاهش ویسکوزیته خون باعث کاهش مقاومت محیطی می گردد که پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح را افزایش می دهد هنوز مشخص نشده که تغییراتی که در سیستم گردش خون رخ می دهد آیا بخشی از وفق پذیری به دمای محیطی بالا یا پایین است یا اینکه پاسخی به تنش به وجود آمده می باشد .
|
تنش گرمایی:
تمام پرندگان تنش گرمایی که بالا رفتن رطوبت نسبی و دمای محیطی از منطقه راحتی است را تجربه کرده اند منطقه خنثی حرارتی به محدوده دمایی اطلاق می شود که در آن پرندگان می توانند دمای بدن خود را با افزایش یا کاهش دما بدون صرف انرژی تنظیم یا تامین کنند عوامل متعددی تنش گرمایی را تحت تاثیر قرار می دهد که درک هر کدام از آنها حائز اهمیت است سن ، اندازه بدن ، وضعیت قبل از قرار گرفتن در تنش گرمایی و ژنتیک عوامل اصلی هستند که عکس العمل پرنده ها را به تنش گرمایی تحت تاثیر قرار می دهند.
عوامل خونی که در تنش گرمایی تغییر می کنند:
خون بافت سیالی است که از مایعی به نام پلاسما که در برگیرنده نمک ها ، ترکیب های شیمیایی و سلول های خونی است تشکیل شده است خون نقش های زیر را برعهده دارد :
1-جذب و انتقال مواد غذایی از دستگاه گوارش به بافت های گوناگون بدن
2- انتقال گازهای خون به بافت ها و برعکس
3- دفع مواد زاید ناشی از متابولیسم
4- انتقال هورمون های تولید شده به وسیله غدد درون ریز
5- تنظیم مقدار آب بافت های بدن . همچنین نقش مهمی در تنظیم درجه حرارت طبیعی بدن دارد .
الکترولیت های پلاسما
یون های عمده پلاسما شامل سدیم ، کلر ، پتاسیم ، کلسیم ، فسفات ، سولفات و منیزیم می باشد در حالت طبیعی غلظت پلاسمایی این یون ها تنها در محدوده بسیار کوچکی تغییر می کند و تغییرات شدید درغلظت این یون ها به اختلالات شدید سلولی منجر میشود به این دلیل که یون ها همراه با پروتئین های پلاسما نقش عمده ای در ایجاد تعادل اسمزی در بین پلاسما و مایعاتی که سلول ها در آن شناور هستند ایفا می کنند غلظت این یون ها در تعیی PH مایعات بدن از اهمیت برخوردار است الکترولیت ها ی پلاسما ممکن است اثراتی درعدم تعادل اسید – باز در حالت دمای بالا داشته باشند .
تعادل اسید - بازخون
وقتی دومای محیطی از دومای راحتی پرنده بالا تر باشد پرندگان جهت دفع حرارت مازاد نفس نفس می زنند نفس نفس زدن یکی از واکنشهای مشهود پرندگان در زمان قرار گرفتن در معرض گرما می باشد نفس نفس زدن دفع دی اکسید کربن را از شش ها افزایش می دهد که این باعث کاهش جزیی فشار دی اکسید کربن و همچنین بی کربنات موجود در پلاسمای خون می شود درواقع پایین بودن غلظت یون های هیدورژن باعث افزایش PH پلاسما ، یعنی شرایطی که معمولا به آن آلکالوز گفته می شود می گردد پرنده هایی که در معرض تنش گرمایی مزمن قرار می گیرند سیکل تنفسی نفس نفس زدن یا بدون نفس نفس زدن را از خود نشان می دهند که وضعیت آنها بین حالت طبیعی و قلیایی در نوسان است.
ویسکوزیته خون:
ویسکوزیته ، وزن مخصوص و فشار اسمزی خون ، اثرات فیزیکی مهمی برگردش خون ، جریان خون و تبادل مایع خون و بافت های گوناگون بدن دارند ویسکوزیته خون شاخصی است که بازتاب تغییر پذیری خون است ویسکوزیته خون کامل به مقدار زیادی تحت تاثیر تعداد سلول های خونی است و در جنس نر بیشتر از جنس ماده می باشد زیرا نرها تعداد بیشتری گلبول قرمزدارند همچنین ویسکوزیته پلاسما به طور قابل توجهی تحت تاثیر پروتئین های پلاسما قرار می گیرد تغییر ویسکوزیته خون ممکن است تاثیراتی درمقاومت محیطی و توزیع چرخشی خون داشته باشد بنابراین انتشار بافتی و پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح را تغییر دهد گزارش شده است در گرما مصرف آب افزایش می یابد آب وارد سیستم عروقی میگردد و نتایجی در کاهش ویسکوزیته دارد در واقع افزایش حجم درون رگی در پرندگان دردمای بالا با کاهش هماتوکریت غلظت پروتئین های پلاسما و اسمولالیته پلاسما همراه بودند نشان دهنده رقیق شدن خون کاهش می یابد کاهش ویسکوزیته خون باعص کاهش مقاومت محیطی و فشار بر روی قلب می شود که در نتیجه پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح افزایش می یابد .
هماتوکریت:
هماتوکریت عبارت است از حجم اشغال شده گلبول های قرمز خون و به عبارت دیگر هماتوکریت در صد گلبول های قرمز فشرده شده خون می باشد هماتوکریت روش غیر مستقیم مناسبی جهت اندازه گیری تعداد گلبول های قرمز خون است درجه حرارت محیط نیز بر میزان هماتوکریت موثر است به گونه ای که میزان هماتوکریت در پرندگان با افزایش درجه حرارت کاهش یافته و با کاهش درجه حرارت افزایش می یابد.
غلظت پروتئین های پلاسما:
اغلب پروتئین های پلاسما از اسیدهای آمینه ای تولید می شوند که منشا آنها غذا یا کاتابولیسم بافت ها است و تولید این پروتئین ها در کبد صورت می گیرد . در دمای بالای محیطی مزمن ، غلظت پروتئین های پلاسما همراه با بالا رفتن دما کاهش می یابد.
حجم پلاسما
دردمای بالا حجم پلاسما افزایش می یابد افزایش حجم پلاسما درتنش گرمایی موجب کاهش کل ویسکوزیته خون می شود .
اسمولالیته پلاسما
فشار اسمزی پلاسمای پرندگان به طور قابل ملاحظه ای پایین تر از فشار اسمزی پلاسمای اکثر پستانداران است واین امر به خاطر آن است که آلبومین پلاسمای پرندگان نسبتا ً پایین تر از آلبومین پلاسمای پستانداران است آلبومین دربه وجود اوردن فشار کلوییدی اسمزی نقش بسزایی دارد در دماهای بالای محیطی اسمولالیته پلاسما کاهش می یابد .
آنزیم ها و متابولیت های پلاسما:
تحقیقات متعدد بر روی پرندگان نشان می دهد که تنش گرمایی هیچ گونه تاثیری بر مقادیر آنزیمی ومتابولیتی پلاسما نمی گذارد.
ضربان قلب ، برون ده قلب ، فشارخون و کل مقاومت جانبی:
قرار گرفتن پرندگان در درجه حرارت های بالای محیطی با کاهش فشار خون افزایش برون ده قلب و کاهش مقاومت جانبی همراه است و با وفق یافتن پرندگان به افزایش دما ، برون ده قلبی کاهش و فشار خون افزایش می یابد و مقاومت جانبی به حد طبیعی بر می گردد .
به طور خلاصه اگر زمان استراحت این پرندگان شرایطی مشابه با پرواز آنها در ارتفاعات داشت هیچ منطقه ای در ایران قادر به رقابت با پرندگان شهرهای شمالی نبود.
اما آیا فقط عوامل آب و هوایی در این مقایسه صحیح می باشد؟ خیر اینطور نیست و باید عوامل خارجی مانند حضور پرندگان شکاری را نیز در نظر گرفت حضور پرندگان شکاری در میان گله کبوتران در حال پرواز (صرفنظر از شکار شدن کبوتران) باعث نشستن پرندگانی که در ارتفاعی پایینتر نسبت به آنها قرار دارند شده و در نتیجه از ساعت پرندگان کاسته می شود و از طرفی باعث ترس پرندگان رویی و عدم اجازه به آنها برای کوتاه و بلند کردن و تنظیم دستگاه قلبی و عروقی پرنده می شوند و شاید پرنده به علت ترس از پرندگان شکاری موجود در سطوح پایینتر، زمان بیشتری را در اوج آسمان باقی بماند و ساعت افزایش یابد، بنابراین حضور پرندگان شکاری در طبقات میانی آسمان خود به عنوان یک عامل خارجی بازدارنده تأثیری شگرفت در ساعت پریدن پرندگان آن مناطق دارند.
از طرفی آلودگی هوای شهرهای بزرگ نیز یک عامل بازدارنده می باشد هر چند که به علت سنگین بودن تعداد بسیاری از این ذرات معلق و سرطانی موجود در شهرهای آلوده، آنها معمولاً در ارتفاع پایین و متوسط پراکنده اند اما در هر صورت تأثیر خود را بر بدن موجودات زنده خواهند گذاشت.
به طور خلاصه با توجه به تمامی عوامل فوق الذکر می توان به نتایجی دست یافت که این نتیجه گیری بر عهده شما خواننده گرامیست.
به امید سالی سرشار از خوبی برای همه شما.
نظرات شما عزیزان:
+ نوشته شده در 2 بهمن 1395برچسب:
,
ساعت 20:47 توسط کبوتر+کفتر+فروش+هومر+ساتن+بادکنکی+کفتر+
| نظر بدهيد
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: